Wiek Hijmans - Psalms Electrified

De elektrische gitaar is niet het eerste instrument waar je bij klassieke muziek aan denkt. Ten onrechte. Gitaristen als Florian Magnus Maier, Sjors van der Mark en Wiek Hijmans bewijzen dat nieuwe muziek en elektrische gitaar heel goed samengaan. Wiek Hijmans speelt niet alleen gitaar, maar componeert ook. Al meer dan een jaar lang verstuurt hij elke vrijdagochtend aan een groeiende groep abonnees een nieuw stuk dat is geïnspireerd op een van de psalmen. ‘Psalms electrified’ noemt hij het project. De tekst en de sfeer van elke psalm – of het nu gaat om wanhoop, liefde of verdriet – brengt hij pakkend tot klinken. Neem een abonnement op zijn psalmen via zijn website https://stiltegitaar.nl/. En bekijk zijn optreden in Vrije Geluiden.

Maxim Shalygin - Severade

Terwijl een deel van het Zuiden van Nederland vorige jaar treurde om het niet doorgaan van ‘de elfde van de elfde’ was het spannend of November Music kon plaatsvinden. Gelukkig kon het festival doorgaan - zij het voor een klein publiek. Een hoogtepunt was Severade van componist Maxim Shalygin, waarin behalve de negen celli van het Cello8tet Amsterdam en Maya Fridman, ook 25 door kunstenaar Rob van den Broek gebouwde cello-achtige instrumenten tot klinken komen.

Gijs Levelt - Spoken

Gijs Levelt maakte de cd Spoken: elf stukken voor trompet solo en elektronica, te bespelen met diverse effectpedalen, die gitaristen in de popmuziek gebruiken. Op Levelts cd staan ingetogen, dromerige, soms wat donkere stukken. Toen ik zijn cd had beluisterd, heb ik Gijs uitgenodigd voor een liveoptreden in Vrije Geluiden.

Cassandra Miller - Perfect Offering

Voor Perfect Offering maakte Cassandra Miller een opname van het gebeier van kerkklokken. Die opname heeft ze vervolgens enorm vertraagd – daardoor hoor je in de nagalm van elke klok meer dan één toon. Als je goed luistert, kun je zelfs melodieën ontdekken. Die verschillende tonen heeft ze nauwgezet opgeschreven en omgewerkt tot een compositie voor fluit, klarinet, twee violen, altviool, cello, en piano.

Toen Cassandra Miller de compositieopdracht kreeg, lag ze ziek in bed. Zij dacht aan een tekst over klokken van Leonard Cohen, die haar deed realiseren dat perfectie relatief is en ‘doen wat je kunt’ misschien al goed genoeg is.

Ring the bells that still can ring
Forget your perfect offering
There is a crack in everything
That’s how the light gets in

Jan-Bas Bollen - ViiR (v1)

De hypertheremin van Jan-Bas Bollen werkt met een infraroodsensor die van zijn hand- en vingerbewegingen honderden details kan waarnemen en vertalen in elk denkbaar geluid, dankzij de aan het instrument gekoppelde laptop. Met de handbewegingen kun je bovendien abstracte ‘visuals’ opwekken, te zien als projecties op en groot scherm. De hypertheremin is niet groter dan een deurbel, maar brengt een beeld- en geluidsshow te weeg waarin je je helemaal kunt onderdompelen.

Nicoline Soeter – The Great Oxidation

De muziek van Nicoline Soeter is een bijzondere mix van pop en klassiek, vaak met een theatrale inslag. Beluister The Great Oxidation Event met ensemble VONK, waarvan zij de artistiek leider is.

Sarah Neutkens - September I

De componiste Sarah Neutkens kreeg onlangs een platencontract bij Deutsche Grammophon. Eerder viel zij op met haar cd September, tevens de titel van het vierdelige stuk voor saxofoonkwartet op het album: een compositie over de melancholie van de nazomer, van de naderende herfst, van de wisseling van de seizoenen. De invloeden van minimal music zijn onmiskenbaar, sporen van atonale 20e-eeuwse muziek zijn ver te zoeken.

Calliope Tsoupaki - Meeting Point

Calliope Tsoupaki speelt haar eigen werk Meeting Point achter een vleugel op een verlaten locatie tussen hoge gebouwen. De danser Shay Latukolan passeert haar, door de coronacrisis noodgedwongen op afstand. Tussen de twee passanten ontstaat een woordeloze band. Calliope Tsoupaki: “Ik heb Meeting Point gecomponeerd in de coronamaanden van social distancing en isolement. Toen de maatregelen minder streng werden, durfden we elkaar weer onder ogen te komen en hoopten we dat we ons leven snel weer konden oppakken. Er is immers geen afstand tussen ons als het gaat om muziek, als het gaat om liefde.”

Anthony Fiumara - Concertzaal

Componist Anthony Fiumara schrijft ‘post-minimal’-muziek: duidelijk beïnvloed door de muziek van Steve Reich en geestverwanten, maar ook door popmuziek, of juist hele oude muziek.

Als stadscomponist van Tilburg schreef hij diverse muziekstukken op basis van interviews met Tilburgers over hun stad. Tracking Tilburg Online is een reeks stukken voor telkens één instrument, gespeeld en gefilmd op plekken waar normaal veel mensen samenkomen, maar waar het in de coronatijd stil en uitgestorven was: het Natuurmuseum Brabant, de Concertzaal Tilburg en een populaire kapperszaak.

Terry Riley - A Rainbow In Curved Air (transcriptie en bewerking door Anthony Fiumara en Arnold Marinissen)

Jaren geleden maakte Anthony Fiumara met slagwerker Arnold Marinissen een transcriptie van een minimal-music-stuk dat alleen als plaatopname bestond: A Rainbow in Curved Air van de Amerikaan Terry Riley. Dat stuk was ontstaan uit een improvisatie op elektronisch orgel in een studio in de jaren zestig. Anthony en Arnold hebben de plaat noot voor noot uitgeschreven en vervolgens gearrangeerd voor het door hen opgerichte Ensemble Lunapark: orgel/keyboard, slagwerk, cello, elektrische gitaar, viool en klarinet. Het ensemble speelde het voor Vrije Geluiden rond het kerkorgel van de VPRO.

Remy van Kesteren - Aerial

Remy van Kesteren is harpist, maar schrijft zelf ook muziek. Op YouTube vond ik dit filmpje waarin hij tegelijkertijd de concertharp èn de elektronische ‘Delta’-harp bespeelt. Zo zie je engeltjes nou nooit afgebeeld.

Celia Swart - Zoning Out

Celia Swart is een veelzijdige componiste. Zij schrijft niet alleen hedendaagse ‘klassieke’ muziek, maar heeft ook een eigen jazzband en maakt grafisch werk en video. Haar muziek heeft onmiskenbaar iets ‘visueels’: het gaat bij haar vooral om de klankkleur.

Zoning Out wordt gespeeld door het Nieuw Ensemble onder leiding van Ed Spanjaard. Het klonk tijdens An Evening of Today, het jaarlijkse concert in het Muziekgebouw waar alleen werk van jonge componisten klinkt. Over Zoning Out schreef de Volkskrant: "De veelzijdigste kunstenaar die zich meldt is een Nederlandse. Ze heet Celia Swart, is halverwege de 20 en timmert aan de weg als jazzsaxofonist, klassiek componist, fotograaf, filmer en maker van grafisch werk. Op de jazzsax na vloeit alles samen in Zoning out. Het ‘afdwalen’ of ‘in zichzelf opgaan’ uit de titel klinkt door in lange, verglijdende klanken. Intussen zweven op een filmscherm boven het Nieuw Ensemble flatlandschappen voorbij in rood, zwart en blauw, steeds in een ander perspectief. Het roept grootstedelijke weemoed op, die traag wegsterft in een hoge, eenzame toon.” 

Yannis Kyriakides - La Mode

Tijdens een livestream van de pianiste Tomoko Mukaiyama in het Muziekgebouw aan ’t IJ klonk La Mode van Yannis Kyiakides. Dat stuk is eigenlijk een performance en installatie voor tien dansers, een pianist en een architecturaal ontwerp. Het gaat over sociale codes, zelfexpressie en de verlangens rond de mode-industrie: een fantasiewereld met zijneigen wetmatigheden. Voor deze gelegenheid werd het stuk omgewerkt voor één pianist met lichtontwerp.