Wagemans, compositiedocent in Rotterdam, liet zich inspireren door jazzensembles van studenten. Door hun muziek die binnen de muren van het conservatorium vrij blijft van de beperkingen van de commerciële jazzscene. Maar hij haalde ook inspiratie uit albums van Cecil Taylor en Weather Report, en uit muziekvideo's van jazzpercussionist David Weckl. Maar Cycles gaat verder dan alleen jazz. Het stuk reflecteert ook op het ouder worden, waarbij Wagemans de drang voelde om net als Bach en Beethoven een groot variatiewerk te schrijven.

Wagemans componeerde Cycles voor zijn oud-student Friso van Wijck, nu een gerenommeerde jazz- en popdrummer, en Matthijs van Wijhe, een virtuoze pianist. In meerdere delen voegt de elektronica aan de muziek een extra dimensie toe.

Wagemans brengt aan de moderne jazz een subtiele hommage. In zijn muziek klinken meer echo’s van jazz, dan letterlijke stijlcitaten. Cycles bestaat uit acht cycli, elk met drie delen voor drums en piano solo.

Cycles klonk in 2022 tijdens het Haagse festival Dag in de Branding, dat met Peter-Jan Wagemans in gesprek ging over zijn inspiraties en zijn instrumentkeuze.

Bron van inspiratie voor jouw stuk Cycles zijn de kleine jazz-ensembles op het Rotterdams conservatorium. Kun je uitleggen waarom?
Het zijn vaak heel bijzondere talenten die daar op de jazz-afdeling rondlopen. Ze worden gestimuleerd om hun horizon zoveel mogelijk te verbreden, het experiment op te zoeken. Sommigen volgen ook de opleiding jazz-compositie bij Paul van Brugge. Dat leidt vaak tot heel bijzondere producten, heel fijnzinnige verkenningen van de bouwstenen waaruit jazz is opgebouwd. Later, wanneer deze musici zich in de praktijk moeten handhaven is de druk om meer middle of the road te gaan groot, ze moeten ook eten.
Wat ik heb gedaan, is deze elementen van de jazz tegen mijn eigen licht houden, als iemand die niets van jazz weet en denkt: hoe zou ik zoiets doen.

Ook waren de albums Silent Tongues van jazzpianist Cecil Taylor en Mysterious Traveller van de groep Weather Report van invloed op dit werk. Hoe horen we dat terug in Cycles?
Vooral Taylor denk ik, misschien in de meanderende pianolijnen, en de grillige vormen. En het wat meer hamerende pianospel.

Je hebt voor Cycles gekozen voor een bezetting met piano en drums. Waarom specifiek deze combinatie?
Oorspronkelijk was het keyboard, elektrische gitaar en drums, om dichter bij een jazz/pop-geluid te komen. Maar later besloot ik toch om de veel rijkere expressie van een grote vleugel te nemen, vooral door de lengte van het werk. En om een spel te spelen met interferentie: soms wordt de piano gezet tegen een opname van zichzelf, maar een beetje verstemd.

Je leidt zelf veel jonge componisten op aan het Rotterdams Conservatorium. Wat is je belangrijkste boodschap aan deze nieuwe generatie?
Kies een held: verdiep je grondig in het handwerk van die held, ontwikkel je smaak door zoveel mogelijk naar kwaliteit te zoeken, wat is dat, kan ik dat vangen in noten, klank enz, en blijf met je tengels van de rest van je CD-kast en Youtube af. Componeren is wat anders dan je mand vullen in de supermarkt.