Riflesso sull'aria van Richard Rijnvos

Riflesso sull'aria (‘reflectie op de lucht/aria’) maakt deel uit van de Riflessi-serie, die uitsluitend uit begeleidende stukken bestaat: elke Riflesso verkent dezelfde uitzonderlijke bezetting van een bestaande ‘klassieker’ van een componist uit het verleden. Het werd geschreven voor sopraan Keren Motseri en het Ives Ensemble, die het werk in opdracht gaf.

Op 14 januari 1914 gingen tijdens een concert van de ‘Société Musicale Indépendante’ in de Salle Érard in Parijs twee uitzonderlijke nieuwe vocale werken van twee wereldberoemde componisten in première: Maurice Ravels Trois Poèmes de Stéphane Mallarmé en Igor Stravinsky’s Trois Poésies de la Lyrique Japonaise. Sterker nog: beide stukken werden gecomponeerd voor dezelfde bezetting: vrouwenstem, twee fluiten, twee klarinetten, strijkkwartet en piano. Riflesso sull'aria verkent dezelfde unieke combinatie en put, net als Stravinsky, inspiratie uit traditionele Japanse poëzie.

De liedteksten zijn afkomstig uit een boek genaamd "Note di Samisen" (1915), een verzameling tanka's (gedichten van vijf regels), vertaald in het Italiaans door Mario Chini, een tijdgenoot van Ravel. Net als de bekendere haiku (die uit drie regels bestaat), verweeft een tanka traditioneel peinzende observaties van de natuur met filosofische overpeinzingen of de uiting van melancholische gevoelens. Chini's boek volgt de cyclische opeenvolging van de seizoenen, net als Riflesso sull'aria.

Eerst horen we een instrumentale proloog voor de zomer, gevolgd door drie liederen. Vervolgens hetzelfde voor de lente, de herfst en de winter. We zien de langzaam opkomende dichte mist, proberen het fijne stof van de sneeuw van een perzikboom te halen en zien de maan zich haasten naar een bos van heldere gouden sterren.

Sterren van de Hemel

• Trois Poèmes de Stéphane Mallarmé (1913) – Maurice Ravel
• le feu rouge foncé (2025) – Piet-Jan van Rossum
• Het (1990) – Franco Donatoni
• Trois Poésies de la Lyrique Japonaise (1913) – Igor Stravinsky
• Impromptu (1979) – Aldo Clementi
• Riflesso sull’aria (2025) – Richard Rijnvos

‘Sterren van de Hemel’ is het programma in de Link waarbij de liederencycli van Ravel en Stravinsky worden gespiegeld aan twee nieuwe werken van Richard Rijnvos en Piet-Jan van Rossum — beide wereldpremières. Met sopraan Keren en het Ives Ensemble.