Renske Vrolijk
Miserere
Wanneer is een reis een ware pelgrimage? En wanneer wordt het slechts een trip voor het perfecte plaatje? In Miserere, de nieuwste compositie van Renske Vrolijk, in opdracht van Philzuid, staat precies dat spanningsveld centraal: de strijd tussen oprechte boetedoening en uiterlijk vertoon. In een tijd van permanente zichtbaarheid en gestileerde zelfpresentatie, stelt het werk een urgente vraag: wat is de waarde van een offer wanneer loutering optioneel wordt?
Miserere, voor koor en orkest, gaat op 19 september in première tijdens Musica Sacra Maastricht 2025, uitgevoerd door Philzuid en Studium Chorale onder leiding van Duncan Ward. De compositie verkent het spanningsveld tussen spirituele noodzaak en uiterlijke vorm, in klank en structuur.
Het ideaal van de pelgrimage — de vrijwillige, fysieke loutering — wordt afgezet tegen het gemak van de gekochte aflaat: spirituele zuivering als financiële transactie. Die historische tegenstelling krijgt in onze tijd een eigentijdse variant: de moderne reiziger koopt zijn weg naar betekenis, documenteert zijn tocht zorgvuldig, en laat het beeld zwaarder wegen dan de ervaring. De innerlijke reis raakt ondergeschikt aan het zichtbare resultaat.
Historische resonantie
De muziek is diep verankerd in middeleeuwse bronnen. Vrolijk verwerkt fragmenten uit het Llibre Vermell de Montserrat – een 14e-eeuws manuscript met pelgrimsliederen – in hertaald Middelnederlands. Door deze klanken – gezongen door het koor en verklankt door het orkest – wordt de luisteraar direct verbonden met de rauwe, fysieke realiteit van de middeleeuwse reiziger.
Het resultaat is een meervoudige muzikale ervaring waarin het heden en het verleden op scherp staan. De echo’s van de middeleeuwse pelgrim maken de schijnbare vrijheid van de moderne reiziger des te schrijnender voelbaar.