Janco Verduin
MASS
Kathedralen van klank en klankmassa’s: MASS is een mis voor piano en orkest en een hommage aan Iannis Xenakis, ter ere van zijn honderdste geboortedag in 2022. In elk van de zes misdelen vertaalt Janco Verduin een natuurkundig grootheid (of eenheid) naar muziek.
De ZaterdagMatinee stelde Janco Verduin voor een uitdaging. Een tegenhanger van Anton Bruckners Vierde symfonie (na de pauze) én een link naar Iannis Xenakis, de Griekse avant-gardist die in 2022 honderd zou zijn geworden. De Haagse componist sloeg aan het puzzelen en kwam uit op de werktitel MASS, een verwijzing naar Bruckners vrome klankkathedralen, Xenakis’ ruige klankmassa’s en de Latijnse mis. Hoewel Verduin de vaste misgezangen als blauwdruk neemt, is zijn muzikale invulling een volslagen areligieuze. Op het moment van schrijven stoeit hij met natuurkundige grootheden, verschuiven de minimal-pulsaties en een bezetting van piano en orkest. “Een vreemd vroom kind van Adams’ Phrygian Gates en Xenakis’ Keqrops”, aldus de componist.
Janco Verduin over de natuurkundige grootheden in MASS: “Het Kyrie vertaalt hij naar k, de constante van Bolztman, Gloria naar G, de gravitatieonstante, het Credo naar c, de lichtsnelheid. Het Sanctum wordt de S van entropie en het Agnus Dei wordt de a van versnelling (de a van de fijnstructuurconstante is wat lastiger muzikaal te vertalen). Omdat de B niet bestaat als natuurkundige grootheid, mag het Benedictus het Benedictus blijven. Maar het deel is het ook een hommage aan Anton Bruckner, wiens Vierde symfonie na de pauze klinkt.”
Programma
Janco Verduin MASS voor piano en orkest
Anton Bruckner Vierde symfonie
Uitvoerenden
Ralph van Raat piano
Radio Filharmonisch Orkest
Karina Canellakis dirigent