Verschijnen en verdwijnen

Arno Schuitemaker creëert met 30 appearances out of darkness een ervaring waar vanuit het duister een nieuwe dimensie opent. Dat wat donker is, kan angstaanjagend zijn, letterlijk maar ook zeker figuurlijk.

Schuitemaker: ‘Misschien kunnen we verlichting vinden door erin te verdwijnen, al was het maar om er aan de andere kant uit te komen.’

In het aardedonker ontstaan indrukwekkende beelden, soms op de grens van de perceptie. Betoverend, mysterieus, hypnotiserend. Veronderstellingen die we maken worden uitgedaagd. Een groep performers beweegt over het podium. Niet iedereen is tegelijkertijd zichtbaar, maar hun aanwezigheid is altijd voelbaar. Ze verschijnen en verdwijnen, nooit op eenzelfde manier – gevonden, verloren en opnieuw op zoek.

Deze wereld, zo lijkt het, heeft een eigen soort zwaartekracht en alles en iedereen wordt opgenomen in een nieuwe, grenzeloze dimensie. Hoe onheilspellend ook, deze duisternis, dit intense donker, is een plek geworden van eindeloze mogelijkheid.

‘Hopefulness is risky, since after all it is a form of trust,
trust in the unknown and possible.’
Hope in the Dark
-   Rebecca Solnit

Achtergrond

Voorstellingen van Arno Schuitemaker moet je ondergaan. Zijn interdisciplinaire werk gaat buiten de gebaande paden en zet zo’n beetje álles in beweging: performers, muziek, licht, ruimte. Fragmenten uit zijn dagboek dienen als bron en transformeren in zijn voorstellingen tot belichaamde bespiegelingen op het leven. Ook 30 appearances out of darkness ontstond op deze manier.

Schuitemaker: ‘Misschien is het een bewijs dat ik ouder word, maar ik voel dat ik me steeds minder verzet tegen de kwetsbaarheid van het leven. Toen ik Derek Jarmans boek Chroma aan het lezen was, resoneerden deze woorden bij me: “Is zwart hopeloos? Heeft niet elke donkere onweerswolk een zilveren rand? In donkerte ligt de mogelijkheid van hoop.” Het bracht me ertoe te willen nadenken over de betekenis van deze paradox, en hoe deze ons definieert en ten goede kan komen. Waarom zijn we soms bang voor wat we het meest verlangen? Het is een vraag die ik niet kan loslaten. Ik wil minder bang zijn. Misschien kunnen we verlichting vinden door in het donker te verdwijnen, al was het maar om er aan de andere kant uit te komen.'

Bewust neemt Schuitemaker in zijn voorstellingen de tijd om iets op te bouwen, verwachtingen te laten vervliegen en een nieuwe realiteit te laten ontstaan die associatief inwerkt op het onderbewuste. Het laat je voelen hoe het is als je zintuigen zich volledig openen. En juist daar, in díe intimiteit, zit de universele kracht van zijn werk waarmee de toeschouwer zijn eigen, persoonlijke ervaring creëert. 

Exclusieve composities

Na eerdere samenwerkingen gaan componist Aart Strootman en Arno Schuitemaker voor 30 appearances out of darkness opnieuw met elkaar aan de slag. Strootman componeert en produceert, naast zijn doorgaans akoestische composities, zijn elektronische muziek exclusief voor de voorstellingen van Schuitemaker. Daarbij maakt hij gebruik van door hem zelf bespeelde en opgenomen instrumenten.

In het creatieproces trekken Strootman en Schuitemaker samen op, zodat de uiteindelijke muziek optimaal integreert met het geheel: oorspronkelijk, gelaagd en met veel aandacht voor klankkleur, ritme en textuur. Het is de uitkomst van een intuïtief werkproces, waarin over en weer veel wordt uitgewisseld en beiden er niet voor terugdeinzen om wat er is gemaakt (telkens) opnieuw tegen het licht te houden.

Essentieel is dat er van tevoren niet te veel vast ligt en hun gezamenlijke zoektocht zoveel mogelijk ruimte krijgt. Zo is een van de vragen die ze hebben voor 30 appearances out of darkness: ‘Hoeveel lichtheid heeft duisternis nodig?’

Lichtontwerp

Ook met lichtontwerper Jean Kalman werkte Schuitemaker al geregeld samen. Die samenwerking gaat verder dan alleen de belichting: net als bij de vorige twee voorstellingen ontwikkelen ze het decorbeeld samen. Voor deze nieuwe voorstelling bestaat dat in essentie uit een black box, al is het in dit geval eerder een ‘blackest’ box. Hierbij zoeken ze hoe ze het gevoel dat deze ruimte geeft tijdens de voorstelling kunnen blijven beïnvloeden.

Cast

Voor de cast is Arno op zoek gegaan naar een groep performers die met elkaar een mooi spectrum aan uiteenlopende persoonlijkheden vormt. Naast Ivan Ugrin en Emilia Saavedra, met wij hij al langer samenwerkt, zullen onder andere Ahmed El Gendy, Jim Buskens, Rebecca Collins, Frederik Kaijser en Clotilde Cappalletti op het toneel staan.